Tuna Nehri üzerinde, bugünkü Romanya topraklarında yer alan Adakale, zamanında Belgrad için stratejik öneme sahipti. Çünkü, Tuna nehir boyunun kontrolü için yapılan muharebelerin odak bölgesi olmuştu.
Tuna Nehri’ndeki nehir trafiği ve ticaretini kontrol eden ada, 1691 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilmiştir. Ruslar tarafından göz konulan, Bulgarlar ve Sırplar tarafından içlerine sızılan, yüzyıllar boyunca Osmanlılar ve Habsburglular arasındaki savaşlarda sonuca götüren dayanak noktası olan Adakale defalarca el değiştirmiş, şiddetli savaşlara sahne olmuştur.
Kısıtlı ekonomik imkanlara sahip ada halkı, şekercilik, kayıkçılık, tütün-sigara ticareti, balık yetiştiriciliği ve daha sonra turizmle geçimini sağlardı.
Ada, 1875’ten itibaren de DDSG (Donau Dampfschiffahrt Gesellschaft) isimli Avusturyalı Taşıma şirketi vapurlarının bir durağı olmuştur.
Adakale, Osmanlı Devleti 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı sonrası bölgedeki topraklarını kaybetmesine rağmen, Berlin antlaşmasında kime teslim edileceği konusunun yazımı unutulduğundan Osmanlı hâkimiyetinde kalmaya devam etmiştir. Adada yaşayan halk II.Meşrutiyet’in ilanından sonra yapılan seçimlerede katılmıştır.
Tarihte Avustralya’nın da eline geçen adada Osmanlı Devleti’nin hâkimiyetinin ardından son olarak Lozan antlaşması ile Romanya’ya teslim edilmiştir.
1972 yılında Demirkapı Barajı’nın suları altında kalan adanın üzerinde Türk nüfusu yaşıyordu. Dönemin başbakanı Süleyman Demirel, bölgede yaşayan Türklerin Türkiye’ye getirilmesine yardımcı olmuştur.
Adakale’den Türkiye’ye yerleşmiş olan kişilerle yapılan bir röportajda şöyle belirtilmiştir:”Vagonlarla Türkiye’ye geldik. Zeytinburnu’na yerleştirildikten sonra devletten 3 ay boyunca kişi başı 15 lira maaş aldık. Sonrasında Adakaleli olan Banat diş fırçılarının sahibi Lütfü Banat, bizlere iş verdi.
Adakale, bizlerin gönül sızısıdır. Süleyman Şah Saygı Karakolu’na bakınca Adakale’yi hatırlıyorum.”
Adakale hakkında 2008 yılında, İsmet Arsan’ın yönetmenlik ve senaristliğini üstlendiği “Kayıp Yurdun Ağrısı, Adakale” adlı belgesel filmi çekilmiştir.
0 yorum