İpuçlarında bahsedilen şey Tipu’nun Kaplanı (Tipu’s Tiger – Tippoo’s Tiger) idi.
Tipu’nun Kaplanı, Hindistan’da bulunan Meisur Krallığı’nın sultanı Tipu için yapılmış mekanik bir oyuncaktır.
Tahta Müslüman olan babası Haydar Ali’nin ölümünden sonra geçen Tipu Sultan’ın en büyük düşmanı İngilizler ve Doğu Hint Kumpanyası (East India Company) olmuştur.
Tipu Sultan, kendisini kaplanla özdeştirmiş, askerlerine kaplan desenli kıyafetler giydirmiştir. Bahsedilen bu oyuncakta bir kaplan ve kaplanın ısırdığı İngiliz olduğu tahmin edilen bir asker görebilirsiniz.
Oyuncak Tipu Sultan’ın İngilizlere karşı aldığı zaferleri sembolize etmektedir. Temelde bu oyuncak 18 notadan oluşan borulu bir orgu andıran bir müzik aletiydi.
Üzerinde bulunan kol çevrilip üzerindeki tuşlara basıldığında kaplan kükrüyor ve asker de çığlık benzeri sesler çıkarıyordu.
Ancak 1799 yılında Tipu Sultan, İngiliz Doğu Hint Kumpanyası askerleri tarafından öldürülür ve yaşadığı saray yağmalanır.
Tipu’nun Kaplanı oyuncağı da bu sarayda bulunur.
Bu olaydan 1 yıl sonra 1800 yılında East India Company adına çalışan, aynı zamanda general olan James Salmond, Maisur Savaşları’nı anlattığı kitabında bu oyuncağın çizimini de kullanmıştır.
Oyuncağın çizimi ilk defa bu kitapta verilmiştir. Bu oyuncak birçok sanat eserine de ilham kaynağı olmuştur.
John Keats, 1819 yılında müzede bu oyuncağı görür ve “The Cap and Belis” adlı hicivli bir eser kaleme alır.
Ressam Jan Balet ve M. F. Husain tarafından çizilen “Die Seele” ve “Tipu Sultan’s Tiger” adlı eserlerde bir kaplan ve onun ısırdığı askeri konu olan temayı görebilirsiniz.
Bernard Cornwell tarafından yazılan “Sharpe Kaplanı” kitabında da bu oyuncaktan esinlenilmiştir.
Soruda sorduğumuz şiir ise 1972 yılında hayatını kaybeden ünlü şair Marianne Moore tarafından 1967 yılında yazılan “Tippoo’s Tiger “ adlı şiirdir.
Bu şiirde oyuncağın çalışma prensibi anlatılmaktadır. Oyuncak günümüzde Victoria ve Albert Müzesi’nde sergilenmektedir.
Müzenin en gözde ve en ünlü objelerinden biridir.
0 yorum