ESO (Avrupa Güney Gözlemevi) Twitter hesabından 10 Nisan’da tüm dünyada eş zamanlı yapılacak basın toplantısıyla dünyada çığır açacak bir duyuru yapılacağını yayınladı. Edinilen bilgilere göre ilk defa bir karadelik fotoğrafının paylaşılacağı tahmin ediliyor.
Gözlemevi tweetinde Olay Ufku Teleskobu (Event Horizon Telescope-EHT) ile elde edilen ilk sonuçları kamuoyuna açıklayacağı iletti.
Türkiye saati ile 16:00 gerçekleşecek basın toplantısı eş zamanlı olarak Washington, Brüksel, Santiago, Şanghay, Taipei ve Tokyo şehirlerinde de yapılacak.
İlk kara delik fotoğrafı 2012 yılında uluslararası katılımla hayata geçen Olay Ufku Teleskopu’nun (EHT) çalışmaları ile elde edildi.
Kara delik’ler uzayda yıldızlardan, gezegenlere önüne çıkan her şeyi çekim gücü sayesinde yutması ile biliniyor.
Peki nedir bu EHT (Olay Ufku Teleskobu)
EHT, kara deliklerin görüntülerini elde edebilmek için tasarlandı. Dünyamızdan epeyce uzak ve yaklaşık olarak güneşten 4 milyon kat devasa bir kütleye sahip olan kara delikleri gözlemleyebilmemiz için Dünya büyüklüğünde bir teleskoba ihtiyacımız var. Bu büyüklükte bir teleskop yapılamayacağı için dünyanın dört bir tarafına yerleştirilen teleskoplar bir ağ ile birleştirilerek sanal bir teleskop (EHT) oluşturuldu.
EHT ile bilim insanlari şu ana kadar dünyadan 26 bin ve 54 milyon ışık yılı uzaklıktaki iki kara delik üzerinde çalıştılar. Bu çalışma ile yer çekimi yasaları hakkında bilgi topluyorlar.
Dünyanın belirli noktalarına yerleştirilen teleskoplar kara deliklerin olay ufkundan çıkan radyo dalgalarını kaydediyorlar. Her bir teleskobu kaydettiği bu veriler birleştirilerek büyük resim oluşturuluyor.
Bu işlemin senkronize ve çok hassas bir şekilde yapılabilmesi için her bir teleskobun bulunduğu yerlere atom saatleri yerleştirildi. Alınan bu bilgiler ağ üzerinden gönderilemeyecek kadar büyük olduğu için harici disklere kaydedilip merkezdeki süper bilgisayarlara büyük resmi oluşturmaları için gönderiliyorlar. Bu resmin oluşup oluşmadığı, kara delikler, yerçekimi yasaları vb. ile ilgili çığır açacak bilgiler için 10 Nisanı bekleyeceğiz.
Olay Ufku?
Bir karadeliğe yaklaşan cisimler yörüngelerinde kalabilmeleri için daha hızlı dönmeye başlarlar ama cisimler ne kadar hızlı olursa olsun hatta ışık hızını bile yakalasalar karadeliğe emilmekten kurtulamazlar. İşte ışık hızından bile daha güçlü olan çekim kuvvetinin olduğu bu noktaya Olay Ufku deniliyor. Işık hızının bile karşı koyamadığı bu muazzam çekimin olduğu bu nokta bize ışığın bile yerçekimi den etkilendiğinin kanıtıdır.
Kara Delik Nedir?
Henüz kanıtlanmış olmasa da her galaksinin merkezinden dışına büyük bir hızla ve akıl almaz bir enerjinin yayıldığı biliniyor. Bilim insanları, daireler çizerek daha sonra aniden bir şeyin içinde kaybolan bazı maddeler tespit ettiler. İşte basitçe açıklamak gerekirse bir şekilde her türlü maddesel oluşum ve ışığın kendisinden kaçamayacak kadar güçlü çekim kuvvetine sahip olan bu bölgeye kara delik denmektedir.
Kara delik, astrofizikte, çekim alanı her türlü maddesel oluşumun ve ışınımın kendisinden kaçmasına izin vermeyecek derecede güçlü olan, kütlesi büyük bir kozmik cisimdir
Kaynaklar
- https://phys.org/news/2018-02-eso-vlt-meter-telescope.html
- http://barisozcan.com/10-nisanda-astronomlar-kara-deliklerle-ilgili-cigir-acici-bilgiler-aciklayacak/
0 yorum