Friedrich August von Hayek kimdir?

Friedrich Hayek, Avusturya doğumlu ekonomist ve siyaset bilimcidir. Kendisi serbest piyasa ekonomisinin en büyük savunucularından biriydi.

Topçu subayı olarak 1. Dünya Savaşı’nda görev almış, bu savaşta sol kulağındaki duyma yetisinin büyük bir kısmını kaybetmişti.

Kendisi bu durumu şu şekilde ifade etmişti: ‘Sol’ kulağımdan sağır olmamdan dolayı, tahmin edildiği üzere, birçok politik şakaya maruz kaldım..

1. Dünya Savaşı onun kariyerini büyük ölçüde değiştirmiş, savaşlara neden olan hataların tekrar yaşanmaması için savaştan sonra sosyal bilimlere yönelmişti.

Friedrich Hayek’in birçok ödül, nişan ve madalyası bulunmaktadır. Aldığı nişan ve madalyalar arasında Onursal Liyakat Nişanı (İngiltere), Pour le Merite (Almanya), Başkanlık Özgürlük Madalyası (Birleşik Amerika Devletleri) gösterilebilir.

Aynı zamanda kendisi “para teorisi ve ekonomik dalgalanmalar” alanlarında yaptığı çalışmalar sayesinde 1974 yılında Nobel Ekonomi Ödülü’ne layık görülmüştür.

Hayek bu ödülü kendisinin düşünsel rakibi olan Gunnar Myrdal ile paylaşmaktadır. Yıllar sonra Hayek’in biyografisi Alan O. Ebenstein tarafından kaleme alınmıştır (Friedrich Hayek: A Biography. 2001).

Bu biyografide anlatılana göre Hayek, Londra Ekonomi Okulu (London School of Economics) zamanlarında konuşmalarında sürekli fluctuations (İng. ekonomik dalgalanmalar) terimini kullanıyormuş ancak “fluctuations” kelimesini kendisine özel Avusturya aksanıyla telaffuz ettiği için Hayek’e “Mr. Fluctooations” lakabı takılmıştı. 

Hanns Martin Schleyer Ödülü ise, ilk kez Friedrich Hayek’e verilmiştir. Hanns Martin Schleyer, eski bir Nazi Partisi üyesiydi.

Hayek, eserlerinden biri olan “Ölümcül Kibir” (The Fatal Conceit) kitabının adında, ünlü ekonomist Adam Smith’in kitabındaki bir paragrafa göndermede bulunmuştu.

Adam Smith bu paragrafında sistemdeki insanların “kibir” sahibi olmalarına ve bunun sonuçlarına değinmişti, Hayek de buna istinaden kitabının adını “Ölümcül Kibir” koymuştur.

3. ve 4. ipuçlarında bahsedilen eser ise Hayek’in en önemli eseri olarak kabul gören 20 dilden fazla dile çevrilen “Serfliğe Giden Yol” (The Road to Serfdom) idi.

Bu kitap, ilk kez İngiltere’de, 1944 yılında adını kurucusu George Routledge’dan alan Routledge yayınevi tarafından basılmıştır.

Kitabın bu baskısında Hayek’in adı çoğu zaman kullandığı şekliyle yani “F.A. Hayek” olarak yazılmıştır.

Bu kitap, National Review Dergisi tarafından oluşturulan, bünyesinde 100 eseri barındıran “20. yüzyılın en iyi, kurgusal olmayan düzyazı eserleri” listesinde dördüncü sırada bulunmaktadır.